Bij een Participatieve Waarde Evaluatie (hierna: PWE) ga je als inwoner als het ware op de stoel van de bestuurder zitten. Daarbij maken inwoners in een omgeving keuzes rond een voorgelegd vraagstuk en moeten zij net als bestuurders besluiten waar zij beperkte middelen (zoals overheidsbudget of beschikbare ruimte) aan willen besteden. Deze keuzes hebben consequenties en doen soms ergens pijn. Inwoners motiveren de keuzes die zij maken en daarbij komen de waardes bovendrijven die zij belangrijk vinden.
- Doel
- Waardes ophalen die inwoners belangrijk vinden zodat deze meegenomen kunnen worden in de besluitvorming. Inzicht krijgen in de keuzes die beleidsmakers volgens inwoners zouden moeten maken gegeven een beleidsdoel, beperkingen (zoals budget) en consequenties van keuzes. Deelnemers meer inzicht en begrip geven over (complexiteit van) het keuzevraagstuk.
- Doelgroep
- Inwoners
- Aantal deelnemers
- Onbeperkt
- Mate van interactie
- Medium
- Trede participatieladder
- Raadplegen
Een PWE is een vorm van participatie waarbij inwoners op de stoel van de bestuurders worden gezet. Dit gebeurt niet letterlijk, maar inwoners krijgen in een online omgeving inzicht in een of meerdere vraagstukken waar bestuurders keuzes over moeten maken. Inwoners kunnen door het maken van deze simulatie advies geven. Een PWE is laagdrempelig, omdat inwoners vanuit huis kunnen meedoen. Deelname kost ongeveer 20 minuten. Een PWE geeft bestuurders inzicht in de waarden, zorgen en voorkeuren die inwoners hebben.
Wat is het verschil tussen een PWE en een enquête?
Een verschil tussen een enquête en een PWE is de manier waarop inwoners worden bevraagd. In een enquête krijgen deelnemers een reeks losstaande vragen voorgelegd. In een PWE beantwoorden deelnemers de beleidsopties in samenhang. Daardoor is het niet mogelijk overal voor of overal tegen te zijn. Deelnemers moeten een overwogen keuze maken.
Tips bij inzetten werkvorm
- Een PWE is laagdrempelig, omdat inwoners deze kunnen invullen waar en wanneer ze maar willen. Tegelijkertijd biedt het digitaal aanbieden van een PWE ook drempels met zich mee voor sommige doelgroepen, denk aan ouderen, laaggeletterden en mensen met een beperking. Het is daarom belangrijk dat de online omgeving digitaal toegankelijk wordt aangeboden. Instructievideo’s en B1-taalgebruik vergroten de toegankelijkheid. Evaluaties van het instrument laten zien dat juist praktisch geschoolden de methode waarderen.
- Een PWE is vergeleken met een enquête een relatief intensieve vorm van participatie. Deelnemers moeten veel informatie verwerken om antwoorden te kunnen geven. Belangrijk bij een PWE is dat informatie voor de deelnemers rijk én behapbaar is. Daarnaast moet deze informatie tegelijkertijd ook neutraal geformuleerd zijn. Zet dit daarom altijd op in samenwerking met een professioneel bureau dat hier expertise in heeft. Vergeleken met bewonersavonden, burgerfora en burgerberaden is PWE juist een relatief toegankelijke vorm van participatie. Een PWE duurt gemiddeld 20 minuten, de andere participatievormen duren een aantal uur of zelfs meerdere dagen.
- Wees ervan bewust dat de manier waarop je de PWE onder de aandacht van mensen probeert te brengen effect heeft op de doelgroepen die je vindt. Probeer daarom via verschillende kanalen mensen te bereiken (overheidswebsite, social media).
- Een combinatie van een PWE met een burgerforum (een groep inwoners die de overheid adviseert) kan van meerwaarde zijn. Dit komt omdat de PWE meer raadplegend van aard is en een burgerforum meer adviserend is. Daarmee vormt het eindrapport van een PWE goede input voor het burgerforum en helpt het hen om vanuit het perspectief van inwoners de overheid te adviseren. Daarnaast hebben inwoners die niet zijn ingeloot in het burgerforum dan ook mee kunnen denken dankzij de PWE.
- Een PWE is vooral geschikt voor vraagstukken waar geen ja/nee-antwoord op bestaat. Er moet een keuze zijn uit meerdere beleidsopties.
- Richt de PWE alleen op vraagstukken waar daadwerkelijk nog een beleidskeuze te maken is. Dit kan opgemerkt worden over alle vormen van participatie.
Voorbeelden
- In RES Regio Foodvalley konden inwoners met een PWE meedenken over wat het beste in het landschap past en wie er aan de slag moeten rond duurzame energie. Aan de hand van de resultaten heeft een burgerforum de RES advies gegeven. Klik hier om meer te lezen over de PWE van RES Regio Foodvalley
- Bij een PWE door de provincie Gelderland zijn burgers om advies gevraagd over maatregelen uit het Gelders klimaatplan. Klik hier om meer te lezen over de PWE van de provincie Gelderland
- Door middel van een PWE vraagt de Tweede Kamer advies van burgers over duurzame energie en over maatregelen om te verduurzamen. Klik hier voor de link naar de klimaatraadpleging en klik hier voor meer informatie hierover
- Bij de totstandkoming van het advies van Greetje Bos, genaamd ‘Bouwen aan de brug, terwijl we eroverheen lopen’, is er gebruik gemaakt van een PWE. De PWE werd hier gebruikt om input op te halen over randvoorwaarden waarbij er meer dan 35TWh verzilverd kan worden. Klik hier voor meer informatie over de PWE die is gebruikt voor het adviesrapport van Greetje Bos
Bekijk de kennisomgeving van de TU Delft over PWE’s voor meer informatie