Energiecoöperatie

Een energiecoöperatie kan verschillende vormen aannemen. Kenmerkend is het gedeelde eigenaarschap van burgers over de energiebron, bijvoorbeeld het zonnepark of de windmolen. Inwoners kopen een deel van de aandelen of worden geheel eigenaar van de bron en kunnen zo ook profiteren van de opbrengsten. Mensen kunnen energie afnemen bij ‘hun’ windmolen, en zo besparen op hun energierekening, of profiteren van de verkochte energie aan anderen. Zij kunnen door middel van een ALV meepraten over de koers en beslissingen van de coöperatie. 

Tips bij inzetten werkvorm 

• Betrek directe inwoners, grondeigenaren en ondernemers tijdig en wacht niet tot de windmolen of het zonnepark er al staat. Maak hen ook eigenaar van het proces, zo kom je gezamenlijk tot een plan.
• Betrek daarna de grotere omgeving om invulling te geven aan het omgevingsfonds. 
• Stel een goed beleidskader vast: leg uit welke rol de omgeving heeft en welke eisen je daar als gemeente aan stelt.
• Denk goed na over wanneer je vindt dat er genoeg draagvlak is. Wat doe je als er, naast enthousiaste inwoners, ook felle tegenstand is? Bedenk goed dat draagvlak een voorwaarde is voor slagen, maar dat het creëren ervan niet het doel moet zijn van de coöperatie. 
• Zie deze PowerPoint over financiële participatie.  

Voorbeeld inzet RES 
De Nieuwe Molenaars, een groep bewoners uit Almere, Zeewolde en omgeving, kochten in 2019 een windmolen in Windpark Zeewolde. Dat deden ze door de aandelen over te kopen van Coöperatief Flevoland B.V., in totaal 2400 ‘participaties’ à 250 euro per stuk. De gekochte windmolen levert gemiddeld 1,6 miljoen kWh stroom per jaar. Naar verwachting wordt de molen in 2020 in gebruik genomen. 

Ook participeert de groep in Windpark Zeewolde. Dat windpark wordt ontwikkeld in samenwerking met de gemeenten Zeewolde en Almere, de provincie Flevoland, de ontwikkelvereniging Zeewolde, REScoop (eigenaar van Coöperatief Flevoland) en met toezicht van het ministerie van EZK en I&W. Het moet de grootste burgerwindcoöperatie in Nederland worden, waar mensen zowel kunnen mee-investeren tijdens de ontwikkeling van het windpark (door windmolens te kopen, bijvoorbeeld) als mee-investeren in het park als geheel, nadat de molens in gebruik zijn genomen (door middel van obligaties).  

Windpark Zeewolde is een pilotproject voor de nieuwe Omgevingswet (vanuit het ministerie van EZK). Op het moment is meer dan 90% van de boeren, bewoners en ondernemers aandeelhouder, aldus de website van het initiatief.  

Meer lezen?

Zie het concept participatieplan (2016) voor het Windpark. Of lees dit artikel over de energiecoöperatie als samenwerkingspartner in de gemeentelijke energietransitie (2017). Liever luisteren? In deze podcast hoor je het verhaal van energiecoöperatie Bommelewaarstroom.  

In te zetten werkvormen 

Bijvoorbeeld een informatie-/inloopavond als eerste bijeenkomst. Later in het proces kun je gaan denken aan een energiesafari bij een soortgelijk initiatief elders in het land. Of ga over tot keukentafelgesprekken als er duidelijk één-op-één belangen zijn.