Agenda

Hoe hou je als gemeente in je communicatie rekening met de leefwereld van je inwoners? En met welke acties kun je met de participatietrajecten meer mensen bereiken in de warmtetransitie? Deze vragen staan centraal tijdens het webinar inclusieve participatie in de warmtetransitie.

Gemeenten zetten in op toegankelijke communicatie over de warmtetransitie. Maar sommige groepen zijn extra moeilijk te bereiken of vragen extra aandacht. De Nationale Ombudsman deed onderzoek naar wat het Rijk en gemeenten doen om alle burgers mee te nemen naar een aardgasvrije toekomst. De resultaten van dit onderzoek worden toegelicht. Daarna vertellen de gemeenten Den Haag en Rotterdam aan de hand van inspirerende voorbeelden over wat zij hebben gedaan om meer en meer diverse mensen te bereiken. Ook een expert in laaggeletterdheid neemt deel aan het gesprek en geeft praktische tips over communicatie aan laaggeletterden.

In een vijfdelige webinarreeks legt het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW), samen met warmtepartners, de belangrijkste punten uit van het wetsvoorstel Wet collectieve warmte (Wcw). De laatste twee webinars zijn op 28 maart (organisatiemodellen voor coöperatieve warmtenetten) en op 15 april (een 100% publiek warmtebedrijf met meerdere aandeelhouders). De eerder gehouden webinars kunnen worden teruggekeken.
 

De tweede editie van Samen sterk met buurkracht komt eraan.  Donderdagmiddag 11 april 2024 is dé dag dat Buurkracht buurtinitiatieven en bestuurders weer samenbrengt.

Vorig jaar reikte Buurkracht voor het eerst de nationale buurkracht monitor uit: het rapport dat weergeeft hoe de samenwerking tussen gemeenten en actieve bewoners wordt beoordeeld. Uit het onderzoek bleek dat zij elkaar hard nodig hebben om de energietransitie te doen slagen en er nog veel te winnen valt in de mate van samenwerken.

Er bestaat een hardnekkig beeld dat de gastransitie in de jaren zestig heel soepel verliep. Het was een teken van vooruitgang en groeiende welvaart en het bracht comfort en veiligheid. De werkelijkheid is minder rooskleurig. Ook toen was er weerstand bij burgers en bedrijven. Dat de gastransitie toch in relatief korte tijd kon worden voltooid had veel te maken met de krachtige regie vanuit de overheid. 

Regie is ook in de huidige transitie een sleutelterm. Maar wat is goede regie? Sturen of faciliteren? Dwingen, normeren, stimuleren?

Lees het verslag van dit evenement en bekijk de de video's hier.

Tim de Jong is klimaatpsycholoog en journalist voor onder andere Vrij Nederland. Hij onderzoekt hóe we tot een duurzame samenleving komen en deelt de inzichten van deze zoektocht in artikelen, podcasts en workshops. Tijdens dit webinar gaat hij in op hoe verhalen twijfel zaaien over hoe we moeten optreden en zo de grote groep bewoners die het zogenaamde ‘stille midden’ vormen te verlammen.

Steeds meer gemeenten willen lokale energiecoöperaties en -initiatieven ondersteunen. Dat gebeurt onder meer door projecten te gunnen. Dat kan niet zomaar. Hoe kan bijvoorbeeld een gemeente voorkomen dat commerciële partijen met succes het besluit aanvechten om een project aan een lokale organisatie zonder winstoogmerk te gunnen?

Op dinsdag 19 maart 2024 vindt de 12^e editie van HIER opgewekt plaats: het grootste landelijke evenement over collectief energie besparen, opwekken, en duurzame warmte. En hét ontmoetingsmoment voor iedereen die betrokken is bij lokale energie-initiatieven.

Hoe kunnen energie-innovaties oplossingen bieden voor collectieve opslag, flexibilisering en warmte in het energiesysteem van de toekomst? En wat betekent de groeiende rol van energiegemeenschappen voor die innovaties? Bij die vragen staan we stil tijdens deze innovatiemarkt.

In ons veranderende energiesysteem zien we een steeds grotere rol weggelegd voor energiegemeenschappen. In de nieuwe EU-wetgeving worden energiegemeenschappen gezien als een manier om energie betaalbaar voor de burgers te houden en tegelijkertijd lokaal de opwek en gelijktijdig gebruik van duurzame energie te stimuleren.

Steeds meer innovatoren richten zich op het gelijktijdig gebruiken en opwekken van duurzame energie op lokaal niveau. Zij kunnen helpen bij vragen over bijvoorbeeld het aanbieden van energiemanagementsystemen, opslagmogelijkheden of het delen van kennis en expertise

De Topsector Energie, Rvo en Energie Samen organiseren daarom op 7 maart 2024 van 14.00 tot 18.00 een innovatiemarkt, een ontmoetingsplek waar innovatieve bedrijven en energiecoöperaties elkaar kunnen vinden. Na de gezamenlijke opening zullen innovatoren en energiegemeenschappen door middel van casussen en pitches laten weten waar hun vragen liggen en welke oplossingen er geboden kunnen worden.

De weg naar een financieringsaanvraag kan lastig zijn. Wil je meer overzicht krijgen over de verschillende financieringsmogelijkheden die bestaan en leren waar kansrijke investeringen voor jouw (energie)initiatief liggen?

Tijdens de sessie gaan we in op de nieuwe instrumenten van de Omgevingswet, zoals de omgevingsvergunning (inclusief participatie), het programma en het omgevingsplan. Ook het projectbesluit en de rol van de provincie komen nadrukkelijk aan bod. We focussen op de stappen die voortaan moeten worden gezet en wat deze betekenen voor de doorlooptijd van projecten. Kan het allemaal wat sneller en efficiënter? Dat illustreren we aan de hand van praktijkvoorbeelden. Er is voldoende ruimte om vragen te stellen.

In de eerste LEO in Gesprek van 2024 ontvangt Ruud Schuurs (Platform LEO) Shannon Spruit, medeoprichter en directeur projecten van Populytics. Opgeleid als medisch antropoloog en socioloog, koestert Shannon een diepe belangstelling voor de relatie die mensen tot hun omgeving hebben. Ze deed ervaring op als onderzoeker aan de TU Delft en diverse andere universiteiten. In 2020 richtte ze samen met Niek Mouter Populytics op.

Wil je als gemeente samenwerken met één of meerdere energiecoöperaties? En zo zorgen voor meer lokale duurzame energie-opwek in de gemeente? Of wil je de bestaande samenwerking verder uitbouwen? Meld je dan aan voor dit webinar.

Het energiesysteem in Nederland verandert. We stappen over naar duurzame energie, zoals wind- en zonne-energie en warmte. Hierbij zijn gezamenlijke lokale energie-initiatieven belangrijk. In zo'n initiatief wekken dorps- of wijkgenoten samen hun eigen energie op. Deze energie-initiatieven helpen bij de overgang naar dit veranderende energiesysteem, het energiesysteem van de toekomst. 

Ontdek welke uitdagingen spelen en welke rol je kunt innemen bij de samenwerking met energiecoöperaties. 

Ben je een ondernemend bewonerscollectief en wil jij dat de gemeente jullie vaker betaalde opdrachten gunt? Houd je je bezig met verduurzamen van je buurt en wil je dat jullie relatie met de gemeente beter wordt? Wil je weten hoe je buurtrechten zoals Right to Challenge of Right to Bid beter kan benutten? Het meerdaagse programma Daag je gemeente uit zorgt ervoor dat je alle kennis en vaardigheden opdoet voor het beter samenwerken met je gemeente en het binnenhalen van betaalde opdrachten.

Op 1 november 2023 organiseerden het Nationaal Programma RES (NP RES) en Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) samen het Congres Regionale Energie en Lokale Warmte in de Jaarbeurs in Utrecht. Een logische stap omdat warmte en duurzame opwek elkaar in de praktische uitvoering van de energietransitie steeds vaker tegenkomen. 

Rond de 900 deelnemers en sprekers gingen in meer dan 40 sessies over regionale energie en lokale warmte met elkaar in gesprek over hun dagelijkse praktijk. Niet alleen bij de sessies, maar ook op het plein bij de koffie en de borrel deelden mensen gepassioneerd hun persoonlijke en professionele uitdagingen en goede voorbeelden. Dat maakte het congres voor velen een feest van (h)erkenning en inspiratie voor de praktijk.

Zoveel mogelijk duurzame energieprojecten in heel Nederland openen de deuren om mensen kennis te laten maken met de mensen en de technieken achter de energietransitie. Doe mee en geef ook een rondleiding bij je zonneveld, windpark of warmteproject

De Open Energiedag is onderdeel van de ‘Daar krijg je energie van’ campagne van de NVDE gestart is in samenwerking met brancheverenigingen Energie Samen, NWEA, Holland Solar, Bodemenergie Nederland en Vereniging Warmtepompen.

We vinden met elkaar representativiteit bij burgerberaden belangrijk. Als de deelnemers een goede afspiegeling vormen van de gemeenschap dan komen er meer perspectieven aan bod. Dat maakt de kans op betere adviezen groter en het resultaat legitiemer.

Maar wat is een goede afspiegeling van de gemeenschap? Wat is bijvoorbeeld een goede verdeling tussen stad, dorp en buitengebied als de impact van beleid naar verwachting groter is in het buitengebied? Moeten jongeren niet sterker vertegenwoordigd zijn? Wat zijn de belangrijkste criteria? En wie beslist dat? En als je eruit bent, hoe loot je dan zo dat je de groepen in de gewenste verhoudingen aan tafel krijgt?

Lastige vragen, maar de gasten in dit webinar hebben met dit bijltje gehakt. We gingen in gesprek met Sara Wortelboer (projectleider burgerberaad RES Twente), Lilly Bogicevic (expert representativiteit EMMA, o.a. burgerberaden Den Haag, RES Twente, RES West Brabant, nationale inwonerraad) en Remco van der Stoep (G1000, organisator 35 burgerberaden in NL en medeorganisator Global Assembly). Daags na het webinar delen we een hand-out met de belangrijkste tips & tricks.

CollectieveKracht organiseert samen met Europe Direct Eindhoven op vrijdag 16 juni de meeting 'Burgercollectieven en overheid: Genoeg geëxperimenteerd?!’. In het Parktheater in Eindhoven worden inspirerende verhalen en voorbeelden gedeeld, dialogen gestimuleerd en nieuwe inzichten gedeeld uit praktijk en wetenschap uit binnenland en Europees buitenland. Energie Samen verzorgt twee sessies.

CollectieveKracht is het kennisplatform van en voor burgercollectieven uit alle sectoren: van energie tot wonen, van zorg tot voedsel. CollectieveKracht verbindt en helpt de burgercollectieven om veerkrachtig te ontwikkelen en obstakels samen te overwinnen. Tijdens de inspirerende middag op 16 juni wordt je meegenomen in deze wereld van de burgercollectieven.

Op 15 juni organiseert het Landelijk Communicatie Netwerk Klimaat (LCNK) een bijeenkomst in Oisterwijk met een interactief programma over de vraagstukken die dit netwerk bezighouden.

Je ontmoet collega-communicatieprofessionals en -specialisten op het gebied van biodiversiteit, bewonersparticipatie en gedragsverandering. Het Landelijk Communicatie Netwerk Klimaat is er voor iedereen die vanuit (of samen met) de overheid communiceert over de klimaatopgave.

Kom je ook donderdag 13 april? Buurkracht brengt buurtinitiatieven en de overheid samen op het interactieve evenement ‘Samen sterk met buurkracht‘. Het belooft voor bestuurders en actieve buren een interessante middag te worden met inspirerende sprekers en workshops. Michel Heijdra, directeur-generaal klimaat en energie geeft zijn visie en Ramsey Nasr, veelzijdig kunstenaar, zal je aan de hand van voorbeelden uit zijn boek aan het denken zetten.

Centraal staat de vraag: ‘Hoe komen buurtinitiatieven en overheid tot elkaar?’ in relatie tot duurzaamheid en de energietransitie.

Behandel klimaatbeleid als een verdelingsvraagstuk. Dat is één van de aanbevelingen in het rapport ‘Rechtvaardigheid in het Klimaatbeleid’ dat de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) onlangs uitbracht. 
Nu het klimaatbeleid concreter vorm krijgt, wordt de vraag wie de kosten van de maatregelen betaalt steeds belangrijker. Is het principe 'de vervuiler betaalt' rechtvaardig of zou de nadruk meer moeten liggen op draagkracht.

Als de verdeling als onrechtvaardig wordt ervaren, vreet dat aan het draagvlak. De voorbeelden zijn er. Hogere inkomens profiteren meer van subsidies dan mensen met een kleine portemonnee. Terwijl de CO₂-voetafdruk van die laatste groep kleiner is dan de eerste. 
Het voelt bij veel mensen ook niet goed dat vervuilende industrie subsidie krijgt om te vergroenen. ‘Laat ze hun eigen rommel opruimen’, klinkt het dan.  
En is het rechtvaardig dat de huidige generatie, die de problemen heeft veroorzaakt, de meeste kosten draagt of mag de rekening ook naar de volgende generatie die gaat profiteren van een duurzame samenleving? 

Dit webinar gaat over het verdelingsvraagstuk dat steeds belangrijker wordt voor een goed en gedragen klimaatbeleid.

We moeten "de middengroepen" meekrijgen in de energietransitie, hoor je vaak. Maar wie zijn dat dan? En hoe kunnen we hen bewegen om samen aan de slag te gaan in de lokale energietransitie? In samenwerking met Motivaction en Creature Amsterdam heeft HIER onderzoek naar wie de middengroepen kunnen zijn, en vanuit welke drijfveren deze groep zich beweegt. 

Voor de grote transities en opgaven waar de Nederlandse samenleving voor staat, is betrokkenheid van de burger onmisbaar. Over dit onderwerp organiseert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op 23 maart een seminar.

Aanleiding is het rapport ‘Betrokken burgers – Onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving’. Het rapport wordt tijdens het seminar gepresenteerd en aangeboden aan Kees Vendrik, voorzitter Platform voor Klimaatbeleid. Directeur NP RES Kristel Lammers neemt deel aan het panelgesprek over de acht signalen uit het rapport.

Een democratisch bestuur dat werkt voor inwoners. Dat inspeelt op signalen uit de samenleving en samen met burgers, bedrijven en instellingen resultaat bereikt. Responsief én slagvaardig! Daarover kennis opdoen en leren staan centraal tijdens de Dag van het Bestuur op 20 maart in Leiden als ‘levend laboratorium’.

Bestuurders, volksvertegenwoordigers, ambtenaren en anderen met interesse in democratie en bestuur maken kennis met nieuwe inzichten en met ervaringen uit de praktijk, niet alleen uit Leiden maar vanuit het hele land. Zij gaan samen met ruim honderd sprekers op zoek naar nieuwe oplossingen.

Tal van actuele onderwerpen komt voorbij. Hoe ga je slagvaardig om met een acute crisis zoals de opvang van Oekraïners? Hoe krijgt de betrokkenheid en participatie van inwoners vorm en wat kan een middel als een burgerberaad toevoegen? Hoe werk je effectief samen met alle mogelijke stakeholders aan opgaven als de energietransitie en woningbouw? Hoe realiseer en meet je concreet resultaat? Hoe versterk je de weerbaarheid van het lokaal- en regionaal bestuur tegen agressie en dreigementen?

Over het nut van goede participatie zijn we het snel eens. Maar hoe krijg je nou zo goed als elke doelgroep betrokken? Citisens en Smarticipatie bundelen in deze workshop de unieke eigenschappen van hun kennisbank en tools. 

Als gemeente, provincie of waterschap aan de slag met een burgerforum of burgerberaad? Interesse om deel te nemen aan een pilot? Op 31 januari organiseren het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de VNG een kennisbijeenkomst over burgerfora. De fysieke bijeenkomst is inmiddels volgeboekt.

In het eerste gedeelte van de bijeenkomst delen we met experts uit wetenschap en praktijk kennis, tips en lessen over deze vorm van democratische innovatie. Vragen als: ‘wat is een goede vraagstelling?’, ‘waar moet ik op letten bij de selectie van deelnemers?’ en ‘hoe zorgen we voor politiek commitment?’ passeren de revue. Het tweede gedeelte van de bijeenkomst wordt gebruikt om behoeften van gemeenten in beeld te brengen samen met de deelnemers die fysiek aanwezig zijn.
Met deze bijeenkomst geven het ministerie van BZK en de VNG het startschot voor de pilot burgerfora, afgelopen najaar toegezegd door de minister van BZK. Meer informatie

Kom op 28 januari naar het Stadhuis Enschede om samen met andere raadsleden te praten over misschien wel dé belangrijkste maatschappelijke en politieke thema's van vandaag: klimaatverandering en de energiecrisis.

Tijdens de Raadsacademie Enschede ga je het gesprek aan met collega-raadsleden over vraagstukken als “Hoe zorg jij dat het bovenaan de agenda komt te staan? En hoe kom jij tot constructieve en breed gedragen oplossingen? Hoe beweeg jij de politiek in jouw gemeente?”.

U krijgt tips, aanbevelingen en adviezen over hoe u op een effectieve manier als raadslid invloed kunt uitoefenen op thema's als klimaatverandering, de energietransitie en energiearmoede. Dit alles om u als raadslid in staat te stellen zo snel als mogelijk een bijdrage te kunnen leveren aan het oplossen van maatschappelijke knelpunten in de eigen samenleving en gemeente.

'Klimaatcommunicatie in de praktijk' is de afrondende bijeenkomst van het 'commlab klimaat' van de beroepsvereniging voor communicatieprofessionals, Logeion. In het commlab hebben vakgenoten 4 onderwerpen een slag verder gebracht. Op deze bijeenkomst presenteren ze de resultaten. De onderwerpen zijn: gedragspsychologie en inwonerprofielen, burgerberaden over klimaat, narratief en inwonergesprekken.

De bijeenkomst is uitverkocht. Resultaten worden spoedig hier gepubliceerd. Op 9 februari is er een volgende bijeenkomst in het provinciehuis in Arnhem, georganiseerd door het Landelijk Communicatie Netwerk Klimaat (LCNK)

Op het RES-congres zijn verschillende sessies over participatie. O.a. over burgerberaden, de samenwerking tussen energiecoöperaties, ontwikkelaars en overheden en lokaal eigendom.

Het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord organiseert het symposium ‘Betrokken bij klimaat’ over de mogelijkheden en onmogelijkheden van een nationaal burgerforum voor het klimaat- en energiebeleid. Ze gaan we met Annemarie Kok, Daan Roovers en Rudy van Belkom in gesprek over de kracht en kwetsbaarheden van een burgerforum in het licht van klimaatbeleid. Ook gaan we in op mogelijke andere opties om draagvlak te creëren. Met Hans Mommaas, Niek Mouter en Karen Arpad (NP RES) gaan ze in gesprek over de ruimte die er is om een burgerforum te organiseren over klimaat- en energiebeleid. Ook gaan we in op wat goede vragen zijn om voor te leggen aan een burgerforum.

Steeds vaker werken energiecoöperaties en ontwikkelaars samen. Voor een optimale samenwerking zijn duidelijke afspraken nodig. Die leg je vast in een samenwerkingscontract. Maar wat schrijf je op in een contract? En over welke zaken kan je onderhandelen?

Zowel de gemeente als bewonersinitiatieven willen vooruit met het aardgasvrij maken van wijken of buurten. Samenwerking is vaak uitdagend. Wat mogen bewoners van de gemeente verwachten? En andersom? Gelukkig leren we steeds meer van elkaar. Zo zijn er waardevolle tips & tricks opgedaan tijdens de PAW-leerkring 'Samenwerking gemeenten en Bewonersinitiatieven'. En ook recent onderzoek van De Participatiecoalitie naar deze samenwerking heeft handige inzichten opgeleverd. Naast de lessen uit de leerkring en het onderzoek, komen ook praktijkvoorbeelden aan bod in dit webinar.

Steeds vaker werken energiecoöperaties en ontwikkelaars samen. Voor een optimale samenwerking zijn duidelijke afspraken nodig. Die leg je vast in een samenwerkingscontract. Maar wat schrijf je op in een contract? En over welke zaken kan je onderhandelen?

Lokaal eigendom, omgevingsfonds, aandelen, obligaties, planschade… de financiële participatievormen vliegen je om de oren bij de planvorming van grootschalige zonne- en windparken. Tijd om op een rijtje te zetten wat nu wat is.

deel 2 van 26 april

Hoe kun je 50% eigendom van nieuwe wind- en zonneprojecten op lokaal niveau nu concreet regelen? Precies op die vraag en meer geeft de Masterclass ‘Aan de slag met 50% lokaal eigendom’ antwoord.

De masterclasses vinden plaats op dinsdag 26 april en dinsdag 3 mei. Deze masterclasses gaan over het beleid rondom de natuurinclusieve energietransitie. We zien nog te vaak kansen die blijven liggen bij het maken van beleid. Voor met name gemeenten is het belangrijk om van te voren goed te weten waar je invloed ligt. Wij willen hen daarbij gaan helpen. In twee masterclasses gaan we in op goede voorbeelden en de lessen die we daaruit kunnen leren. Waar gaan dingen al goed en wat kunnen andere gemeenten die nu bezig zijn met het uitwerken van hun beleid daarvan leren? Deze twee masterclasses zullen ingaan op twee verschillende rollen die gemeenten kunnen nemen.

Op 20 april en 11 mei organiseren NP RES en de VNG een introductiecursus voor nieuwe raadsleden om wegwijs te raken in de energietransitie en de RES. De cursus is onderdeel van een uitgebreider introductieprogramma met verdiepende webinars en een tweedaagse zomercursus. Ben je net gestart als raadslid en heb je de energietransitie in je portefeuille? Dan is dit introductieprogramma een ‘must’. We maken het programma op maat, dus je kunt ook je eigen vragen en opmerkingen met ons delen.

Het grootste landelijke evenement over lokale duurzame energie in Nederland. Met oa de presentatie van de Lokale Energie Monitor. 

In de proeftuinen is inmiddels veel ervaring opgedaan en kennis ontwikkeld. Nu alle gemeenten hun Transitievisies Warmte hebben opgesteld, is het tijd voor het opschalen van de wijkgerichte aanpak. Maar hoe doe je dat? Welke uitvoeringskracht is daarvoor nodig? Welke technieken en duurzame warmtebronnen zijn beschikbaar? En hoe betrek je de bewoners?